Horde

Boeren ploegen hun land om de grond gemakkelijker bewerkbaar te maken. Er komt meer zuurstof in de bodem, het onkruid verdwijnt naar diepere grondlagen en de bodem wordt geschikter om te planten. Vroeger eggen en rollen boeren hun akkers om de grond te effenen. In zanderige gebieden volstond dit niet altijd. In de zandstreek van West- en Oost-Vlaanderen gebruikten sommige boeren een horde of hurde, een soort gevlochten houten mat, voor het effenen van het veld en toedekken van bepaalde gewassen. In andere streken was dit tuig niet bekend.

Een horde uit Oostkamp, 1901-1950. (inv. nr. 345, Collectie Bulskampveld).

De horde was eenvoudig in gebruik. Het tuig werd getrokken door één paard. De boer stond wijdbeens op de horde en liet ze van links naar rechts schuifelend over de grond gaan. Al naargelang het reliëf van de grond duwde hij harder of minder harder op het tuig. De horde was vooral efficiënt voor het toedekken van fijn zaad of zaad dat niet te diep mocht liggen. Het was een regionaal werktuig dat alleen in het niet-gemotoriseerde tijdperk gefunctioneerd heeft. Qua werking verschilde het niet zoveel van de sleepeg of ‘oeselaar’, een ander West-Vlaamse sleepwerktuig voor het bewerken van zanderige grond. Bij de sleepeg staan de tanden naar achter in tegenstelling tot een gewone eg waarbij de tanden naar voor staan.

De werking van de sleepeg of oeselaar was gelijkaardig aan deze van de horde, 1960-1979. HEU019501642: ‘Westhoek verbeeldt’, Privécollectie.

De horde was een typisch voorbeeld van eigen makelij van de landbouwer. Doorgaans waren er vier tot vijf verbindingsstokken. De gevlochten en getorste takken waren meestal van wilgenhout. De takken werden een lange tijd in water ondergedompeld zodat ze week werden. De boer stak de stokken in de grond op een gelijke afstand van elkaar waarna hij de natte takken tussen de stokken vlocht. Ter versteviging werd ijzerdraad aangebracht. Na het drogen werden de takken terug hard, werd het tuig neergelegd en kon het sleepwerktuig worden gebruikt.

Horde

Mollenklem

Aardappelrooimachine

Blijf op de hoogte