Gedurende de laatste van vijf kijksessies over ‘Voor Boer en Tuinder’ verzamelde een groep oudere land- en tuinbouwers in het depot van de Collectie Bulskampveld om samen te kijken naar fragmenten uit het voormalige BRT-programma en te praten over de veranderende landbouwpraktijken. Hoe dat verliep en hoe we hierop terugkijken, lees je in dit verslag.
Beeld: Landbouwers tijdens de kijksessie in Zwevezele, 2023. © CAG.
Nadat we eerder al participatieve kijksessies organiseerden in Dru!f (Overijse), het Sierteeltmuseum (Lochristi), ’t Grom (Sint-Katelijne-Waver) en het Fruitbelevingscentrum Stroopfabriek (Borgloon), was dit keer het depot van de Collectie Bulskampveld de plaats van afspraak. Te midden van de collectiestukken keek de groep boeren en tuinders gezamenlijk naar drie thematische compilaties met archiefmateriaal door de jaren heen. Daarbij ging het onder andere over hoe zij vroeger zelf naar het programma keken. “Ik had een hekel aan school en ben na een jaar gestopt met de landbouwschool en heb me dus geregeld zelf moeten bijscholen. Voor Boer en Tuinder was daarvoor een handig instrument", vertelde een van de landbouwers. Anderen waren dan weer ooit zelf te zien in het programma als leerling van de plaatselijke tuinbouwschool of als voorvechter van het runderras West-Vlaams rood.
Kijksessie depot Collectie Bulskampveld. © CAG.
De inhoud en de thema’s van de afleveringen waren voer voor heel wat boeiende gesprekken over hoe de deelnemers de landbouwpraktijken en de sector doorheen de decennia hebben zien veranderen. Alle aspecten van het boerenleven kwamen aan bod: van het opgroeien als kind in een landbouwdorp, de veranderende rol en rechten van de boerin tot de toenemende professionalisering of de onteigeningen voor de uitbreiding van industrie en de aanleg van snelwegen.
“De boeren van vandaag weten niet meer dat de landbouw er toen zo aan toe ging. Op korte tijd is er veel veranderd. Dit soort erfgoed zou opnieuw getoond moeten kunnen worden om de maatschappij en de jongere boeren te tonen van waar de sector komt.” -Getuigenis van een van de deelnemers.
Na de vele boeiende gesprekken en lekkere taart sloten we de dag af met een rondleiding doorheen de collectie Bulskampveld. Voor velen was deze kennismaking met de vele objecten een trip down memory lane met heel wat (straffe) verhalen over de werktuigen waar zij zelf nog mee gewerkt hebben.
Kijksessie depot Collectie Bulskampveld. © VRT.
Ondertussen zijn alle sessies afgelopen. Gedurende de sessies verzamelden we in totaal 41 boeren en tuinders uit heel Vlaanderen om samen over het programma te praten. Voor velen onder hen was het programma een belangrijk aanknopingspunt om op de hoogte te blijven van de belangrijkste ontwikkelingen in de sector. Zeker in de jaren 60 en begin jaren 70 was het programma zeer populair onder landbouwers. Gaandeweg verschoof het karakter van pure voorlichting meer naar reportages over de landbouwsector, waardoor het een eerder informatief karakter kreeg. Voor verschillende deelnemers was dit een belangrijk aspect, omdat er meer nood was aan een kanaal om het niet-agrarische publiek inzicht te geven in de dagelijkse en snel veranderende praktijken om zo voldoende draagvlak binnen de maatschappij te behouden.
Kijksessie depot Collectie Bulskampveld. © CAG.
Naast de herinneringen en gesprekken over het programma verzamelden we ook heel wat bijkomende informatie die we verder verwerken in de beschrijvingen in onze filmdatabank. De vele persoonlijke verhalen en herinneringen die voortkwamen uit het bekijken van de afleveringen documenteren we en worden duurzaam bewaard voor de toekomst.
Met veel plezier en voldoening kijken we terug op dit geslaagde experiment, dat we niet hadden kunnen uitvoeren zonder de enthousiaste medewerking en ondersteuning van alle verschillende projectpartners van ‘Boeren op de buis’!
Wil je zelf een aflevering herbekijken? Dat kan! Verschillende afleveringen zijn al digitaal raadpleegbaar op onze filmdatabank.
Ook VRT kwam een kijkje nemen tijdens deze sessie en maakte er dit verslag over.
Kijksessie Collectie Bulskampveld. © VRT.
‘Boeren op de buis’ is een erfgoedproject uitgevoerd door CAG in het kader van de inhaalbeweging digitale collectiedata van de Vlaamse overheid met de medewerking van projectpartners VRT, ’t GROM, Boerenbond & Landelijke Gilden, CINEMATEK, departement Landbouw & Visserij, Fruitbelevingscentrum Borgloon, ILVO, Dru!f, KADOC-KU Leuven, LIBIS, Sierteeltmuseum Lochristi.